İşsizlik, ekonomik büyümenin sürdürülebilirliği ve toplumsal refah açısından kritik bir göstergedir. 2023 yılında dünya genelinde olduğu gibi Türkiye’de de yüksek seyreden işsizlik oranları, hem küresel ekonomik koşulların hem de iç piyasadaki dalgalanmaların etkisiyle şekillendi. 2024 yılına girilirken en çok merak edilen sorulardan biri, bu artış trendinin yavaşlayıp yavaşlamayacağıdır. Peki, 2024’te işsizlik oranlarında bir yavaşlama mümkün mü? Ekonomik göstergeler, istihdam politikaları ve sektörel gelişmeler bu soruya ne ölçüde cevap veriyor?
1. 2023’ün Ardından: Temel Göstergeler ve Eğilimler
2023 yılı, yüksek enflasyon, kur dalgalanmaları ve küresel ekonomik belirsizliklerin damga vurduğu bir yıl oldu. Özellikle reel sektördeki yatırım isteksizliği ve maliyet artışları, iş gücü piyasasında daralmaya neden oldu. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2023’ün son çeyreğinde işsizlik oranı %9,4 seviyelerine kadar çıktı. Genç işsizlik oranı ise %20’leri aşarak endişe verici boyutlara ulaştı.
Bu veriler, işsizlik oranında yapısal nedenlerin etkili olduğunu gösteriyor. Ancak 2024 yılına girerken alınan ekonomik ve yapısal önlemler, iş gücü piyasasında dengelenmenin sinyallerini vermeye başladı.
2. 2024 İçin Öngörülen Ekonomik Politikalara Genel Bakış
2024 yılında hükümetin ekonomi politikalarının merkezine “sürdürülebilir büyüme ve istihdam” hedefi yerleştirildi. Bu kapsamda;
- Yatırım ortamının iyileştirilmesi,
- İhracata dayalı büyümenin teşvik edilmesi,
- KOBİ’lere yönelik desteklerin artırılması,
- Genç ve kadın istihdamına yönelik özel programlar uygulanması,
iş gücü piyasasında olumlu etkiler yaratabilir.
Ayrıca kamu yatırımlarının artırılması ve dijital dönüşüm gibi alanlarda yeni iş alanlarının açılması, işsizlik oranının yavaşlamasında önemli bir rol oynayacaktır.
3. Sektörel Bazda Beklenen Hareketlilik
Bazı sektörlerde 2024’te ciddi istihdam fırsatları doğması bekleniyor:
- Teknoloji ve yazılım sektörleri, dijitalleşmenin hızlanmasıyla birlikte nitelikli iş gücüne olan talebi artırıyor.
- Yeşil ekonomi ve enerji dönüşümü, çevreci projelerle yeni iş alanları yaratma potansiyeline sahip.
- İnşaat sektörü, özellikle kentsel dönüşüm ve altyapı yatırımları ile canlanma sinyalleri veriyor.
- Turizm sektörü, pandemi sonrası toparlanmayı sürdürerek mevsimlik ve kalıcı istihdam yaratabilir.
Bu sektörlerin canlanması, işsizlik oranında kademeli bir yavaşlama getirebilir.
4. Risk Faktörleri: Hangi Unsurlar Tehlike Oluşturuyor?
Her ne kadar umut vadeden gelişmeler söz konusu olsa da, bazı risk faktörleri işsizlik oranının yavaşlamasını sekteye uğratabilir:
- Enflasyon ve faiz politikaları: İşverenin istihdam maliyetini artırabilir.
- Dış ticarette daralma: İhracatçı sektörlerin iş gücü talebini azaltabilir.
- Küresel resesyon ihtimali: Yatırımların ertelenmesine neden olabilir.
- Bölgesel krizler ve göç dalgaları: İşgücü piyasasında rekabeti ve dengesizlikleri artırabilir.
Bu riskler, özellikle istihdam artışının kalıcı hale gelmesini engelleyebilir.
5. Tahmin: 2024’te İşsizlik Oranı Ne Olur?
Ekonomi yönetimi tarafından sunulan orta vadeli programda, işsizlik oranının 2024 yılında %9’un altına düşmesi hedefleniyor. Ancak bu hedefin gerçekleşebilmesi, büyümenin istihdam dostu bir yapıya kavuşmasına bağlı. Beklentiler, işsizlik oranının keskin bir düşüş göstermese de kademeli bir yavaşlama eğilimine girmesi yönünde.
TÜİK ve OECD gibi kuruluşlar, 2024 sonunda Türkiye’nin işsizlik oranının %8,5 ila %9 aralığında seyredeceğini öngörüyor.
Sonuç: Umutlu Ama Temkinli Bir Yıl
2024 yılı, işsizlik açısından iyileşmenin başlangıç noktası olabilir. Ancak bu sürecin kalıcı hale gelmesi için sadece kısa vadeli teşvikler değil, nitelikli iş gücünün artırılması, kadın ve gençlerin iş gücüne entegrasyonu, mesleki eğitim programlarının yaygınlaştırılması ve kayıt dışı istihdamla mücadele gibi yapısal reformlara da ihtiyaç duyulmaktadır.
İşsizlik oranının yavaşlaması, ekonomik toparlanmanın bir yansıması olmakla birlikte, istikrarlı büyüme ve sosyal adaletin de temel taşı olacaktır.
News
